Metis Finanse | Spółka doradztwa podatkowego

Działalność nierejestrowa oznacza oczywiście maksymalne uproszczenie wszelkich wymogów formalnych i prawnych, nie jest jednakże wolna od pułapek, i szczególnych przypadków, które powinny być zweryfikowane przez osoby planujące prowadzenie takiej działalności.

Kto nie skorzysta?

Co do zasady każdy może prowadzić działalność nierejestrową (nieewidencjonowaną). Jest jednak kilka wyjątków, w związku z którymi zamiar prowadzenia działalności nierejestrowej należy odsunąć w czasie lub zmodyfikować. Działalności nierejestrowej nie poprowadzą:

- Osoby, które chciałaby prowadzić taką działalność jako wspólnicy spółki cywilnej,

- Osoby, które w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadziły działalność gospodarczą.

Powyższe ograniczenie nie dotyczy osób, które w okresie między 30 kwietnia 2017 r. a 29 kwietnia 2018 r. nie były wpisane do CEIDG lub których wpis w CEIDG został wykreślony przed 30 kwietnia 2017 r. – one mogą wykonywać działalność nierejestrową. Mogą też skorzystać z opcji działalności nierejestrowej osoby, które wprawdzie posiadały wpis w CEIDG, jednak działalność była w tym czasie zawieszona,

- Osoby zainteresowane działalności, dla której wymagana jest koncesja, zezwolenie albo wpis do rejestru działalności regulowanej

Podatki

Podatek dochodowy

Jak wyżej wspomniano limit miesięcznych przychodów wynosi połowę minimalnego wynagrodzenia czyli w 2020 roku 1.300 zł, a od 2021 roku 1.400 zł. Należy zaznaczyć, że jest to limit przychodów należnych – czyli nie ma znaczenia otrzymanie zapłaty, a fakt dostawy towaru lub wykonania usługi. Wynika to bezpośrednio z zapisów Prawa Przedsiębiorców, w której wskazano, iż przychód należny to kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Przekroczenie wspomnianego wyżej progu maksymalnego miesięcznego przychodu należnego powoduje automatycznie utratę prawa do prowadzenia działalności nierejestrowej. W takiej sytuacji przedsiębiorca będzie zobowiązany w terminie 7 dni do rejestracji działalności w CEIDG.

Podatek od towarów i usług

Znakomita większość osób prowadzących działalność nierejestrową będzie mogła korzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, czyli realizowana przez nie sprzedaż, będzie korzystała ze zwolnienia w podatku. Osoby te nie będą musiały się także rejestrować do celów VAT (składać deklaracji VAT-R), ani składać okresowych deklaracji. Uważać powinny jednak osoby planujące prowadzenie działalności w jednym z następujących obszarów:

Dostawa towarów:

Wyrobów (złomu) z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali (opisane szczegółowo w załączniku nr 12 do ww. ustawy),
Wyrobów z bursztynu,
Biżuterii artystycznej – o walorze antyku i wieku przekraczającym 100 lat,
Towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym (z wyjątkami opisanymi w ustawie),
Budynków, budowli lub ich części (gdy dostawa jest wykonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed dniem, albo od pierwszego zasiedlenia a dostawą upłynęło mniej niż 2 lata),
Terenów budowlanych,
Nowych środków transportu,
Preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1) – w przypadku zawierania umowy na odległość,
Komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26) – w przypadku zawierania umowy na odległość,
Urządzeń elektrycznych i nieelektrycznego sprzętu gospodarstwa domowego (PKWiU 27) – w przypadku zawierania umowy na odległość,
Maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28) – w przypadku zawierania umowy na odległość,
Hurtowych i detalicznych części do pojazdów samochodowych (PKWiU 45.3) i motocykli (PKWiU 45.4);

Świadczenie usług:

Prawniczych,
Doradztwa (z wyjątkiem doradztwa rolniczego opisanego w ustawie),
Jubilerskich,
Ściągania długów, w tym factoringu

Sprzedaż w ramach jednego z wyżej wymienionych obszarów opodatkowana jest już od pierwszej złotówki. Wiąże się to także z obowiązkiem rejestracji jako podatnika, oraz składania okresowych deklaracji podatkowych.

Inne przepisy

Kasa fiskalna

Nawet jeśli przedmiot prowadzonej działalności, będzie kwalifikował się do zwolnienia z podatku od towarów i usług (VAT), może okazać się, że konieczne będzie zainstalowanie kasy fiskalnej. Oczywiście zdecydowana większość osób prowadzących działalność nierejestrową skorzysta ze zwolnienia opisanego w §3 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, obejmującego zwolnieniem z obowiązku ewidencjonowania podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł.

W §4 tego rozporządzenia przewidziano jednak całą listę towarów i usług, których sprzedaż wyklucza możliwość korzystania ze zwolnienia z posiadania kasy fiskalnej:

Dostawa towarów:

Gazu płynnego,
Części do silników (PKWiU 28.11.4),
Silników spalinowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych do napędu pojazdów (PKWiU 29.10.1),
Nadwozi do pojazdów silnikowych (PKWiU 29.20.1),
Przyczep i naczep; kontenerów (PKWiU 29.20.2),
Części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego (PKWiU 29.20.30.0),
Części i akcesoriów do pojazdów silnikowych (z wyłączeniem motocykli), gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 29.32.30.0),
Silników spalinowych tłokowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych w motocyklach (PKWiU 30.91.3),
Sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego, z wyłączeniem lamp elektronowych i innych elementów elektronicznych oraz części do aparatów i urządzeń do operowania dźwiękiem i obrazem, anten (PKWiU ex 26 i ex 27.90),
Sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (PKWiU ex 26.70.1),
Wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług,
Zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych,
Wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol PKWiU,
Wyrobów tytoniowych (PKWiU 12.00), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, bez względu na symbol PKWiU, z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów,
Perfum i wód toaletowych (PKWiU 20.42.11.0), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów;

Świadczenie usług:

Przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, z wyłączeniem przewozów miejskich rozkładowych pasażerskich, innych niż kolejowe, za które są pobierane ceny ustalone przez gminę (Radę m.st. Warszawy) lub związek komunalny,
Przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami,
Naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania),
W zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,
W zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów,
W zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, z wyłączeniem usług świadczonych przez osoby niewidome,
Prawniczych, z wyłączeniem czynności notarialnych,
Doradztwa podatkowego,
Związanych z wyżywieniem (PKWiU 56), wyłącznie: – świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz – usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering),
Fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych,
Kulturalnych i rozrywkowych – wyłącznie w zakresie wstępu na przedstawienia cyrkowe,
Związanych z rozrywką i rekreacją – wyłącznie w zakresie wstępu do wesołych miasteczek, parków rozrywki, na dyskoteki, sale taneczne.

Zakładając zatem, że prowadzący działalność nierejestrową będzie uzyskiwał przychody w ramach jednego z wyżej wymienionych typów działalności, zobowiązany będzie do zakupu i instalacji kasy fiskalnej. Co ważne, jak wspomniano wyżej, zakup kasy fiskalnej będzie konieczny, nawet jeśli przychody te będą korzystały ze zwolnienia w VAT. W takiej sytuacji prowadzący działalność nierejestrową, będzie musiał uzyskać także numer identyfikacji podatkowej NIP, poprzez złożenie deklaracji NIP-7.

Umowy zlecenia

Jak wyżej wspomniano, mimo, że działalność rejestrowa co do zasady zwolniona jest ze składek ZUS, niemiła niespodzianka może spotkać osoby świadczące usługi o cechach umowy zlecenia. Jeśli w ramach tej działalności miałyby być świadczone takie usługi na rzecz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, występuje ryzyko, że tego typu umowy będą prawdopodobnie traktowane, jako umowy zlecenia, od których należy opłacić składki na ubezpieczenie społeczne. Oczywiście wysokość i zakres tych składek będzie powiązany z posiadaniem (lub nie) innych tytułów do ubezpieczenia – na przykład umową o pracę.

Przykład:

Janina Nowak w ramach działalności nierejestrowej dorywczo zamiata hale produkcyjne firmy Innowacja sp. z o.o. Jako, że działalność pani Janiny polega na świadczeniu usług, będzie oskładkowana według zasad ogólnych. Oznacza to, że będzie oskładkowana tak jak w przypadku innych osób nieprowadzących działalności gospodarczej, a świadczących pracę w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Inne przepisy

Osoby prowadzące działalność nierejestrową zobowiązane są, podobnie jak „typowi” przedsiębiorcy muszą przestrzegać praw konsumenta (w zakresie rękojmi, gwarancji) jak i przepisów w zakresie ochrony danych osobowych (RODO). Ponadto jeśli działalność ta będzie związana z przetwarzaniem, dostarczaniem żywności, konieczne będzie także uzyskanie pozytywnego zatwierdzenia Inspekcji Sanitarnej (Sanepidu).