Metis Finanse | Spółka doradztwa podatkowego

Wiele osób uważa, że zwolnienie podmiotowe z VAT jest lepsze niż bycie podatnikiem podatku od towarów i usług. Natomiast wbrew powszechnemu przekonaniu czasami korzystniej jest dokonać rejestracji i rozliczać VAT.

Zwolnienie podmiotowe wynikające z art. 113 ustawy o VAT potocznie nazywane jest zwolnieniem ze względu na obrót (limit 200 000 zł). Jest ono dobrowolne, czyli podmiot sam dokonuje wyboru czy stosuje zwolnienie z opodatkowania, czy też rejestruje się jako czynny podatnik podatku VAT. Co istotne, ze zwolnienia podmiotowego można zrezygnować w każdym momencie. Ponadto, jeśli obecnie jesteśmy czynnym podatnikiem podatku VAT, przy spełnieniu określonych w ustawie warunków, można zacząć korzystać ze zwolnienia podmiotowego.

Oceniając, która opcja jest dla nas korzystniejsza, w szczególności należy oszacować, czy hipotetycznie, będąc czynnym podatnikiem VAT, mielibyśmy nadwyżkę podatku naliczonego nad podatkiem należnym, czyli tzw. zwroty podatku VAT oraz wziąć pod uwagę kim będą nasi klienci. Ponadto warto zastanowić się, czy będziemy rozliczać wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów bądź import usług.

Najprościej mówiąc, nadwyżka podatku naliczonego nad podatkiem należnym wystąpi, gdy kwota podatku zapłaconego przez nas przy dokonaniu zakupów jest wyższa od kwoty podatku doliczanego przez nas przy sprzedaży. Zatem, dokonując szacunków, musimy wziąć pod uwagę ile i jakich zakupów będziemy dokonywać, a dokładnie ile podatku VAT uiścimy robiąc zakupy. Należy przy tym pamiętać, że dokonywane przez nas zakupy mogą być opodatkowane stawką niższą niż 23% co będzie skutkowało niższą kwotą podatku, bądź też mogą być objęte zwolnieniem z opodatkowania, czyli podatek VAT w ogóle nie wystąpi. Jednocześnie robiąc szacunki należy określić jak będzie opodatkowana sprzedaż dokonywana przez nas. Przede wszystkim musimy sprawdzić, czy mimo rezygnacji ze zwolnienia podmiotowego (tzw. ze względu na limit 200 000 zł) wyświadczone przez nas usługi bądź dostawy towaru nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego. W przypadku gdy wykonywane przez nas usługi bądź dostawy towaru objęte są zwolnieniem przedmiotowym nie jest uzasadniona rezygnacja ze zwolnienia wynikającego z nieprzekroczenia limitu. Niezależnie bowiem od zwolnienia jakie ma zastosowanie, nie mamy prawa do odzyskania podatku VAT zapłaconego przy dokonanych zakupach. W sytuacji, gdy wyświadczone przez nas usługi bądź dostawy towaru podlegają opodatkowaniu właściwą stawką podatku, może to być stawka VAT obniżona 0%, 5%, 8%, bądź podstawowa 23%. Im stawka VAT, jaką musimy zastosować, jest niższa tym mniejsza będzie kwota podatku VAT należnego. W konsekwencji jest większe prawdopodobieństwo nadwyżki podatku naliczonego nad podatkiem należnym. Co więcej, nasza sprzedaż może być opodatkowana na zasadzie tzw. odwrotnego obciążenia (reverse chargé) z uwagi na ustalenie miejsca świadczenia usługi bądź miejsca dostawy towaru poza terytorium Polski. W takiej sytuacji sprzedajemy usługę bądź towar bez podatku VAT, lecz mamy prawo do odliczenia podatku uiszczonego w ramach dokonanych zakupów (przy spełnieniu warunków wynikających z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT). Wówczas nie ma podatku należnego jednak możemy odzyskać całą kwotę podatku zapłaconego przez nas przy dokonanych zakupach, co jest dla nas bardzo korzystne.

Odnosząc się do kwestii klientów wskazać należy, że będąc podatnikiem zwolnionym podmiotowo cena netto jest jednocześnie ceną brutto i podatek VAT w ogóle nie występuje. Zaś gdy decydujemy się na bycie czynnym podatnikiem klient płaci cenę brutto zawierającą kwotę VAT, czyli w rzeczywistości ponosi koszt podatku VAT. W konsekwencji, w obu przypadkach realnie my otrzymujemy takie samo wynagrodzenie równe cenie netto. Natomiast, gdy jesteśmy czynnym podatnikiem, klient płaci więcej bowiem dodatkowo kwotę podatku VAT. Należy jednak zwrócić uwagę, że nasz klient będący podatnikiem, któremu przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT odzyska podatek VAT zapłacony w cenie naszej usługi czy naszego towaru. Tym samym można powiedzieć, że nawet gdy nie korzystamy ze zwolnienia, klient będący podatnikiem ostatecznie za naszą usługę czy zakupiony towar poniesie koszt ceny netto, bowiem podatek VAT odliczy. W konsekwencji, co do zasady, takiemu klientowi nie robi różnicy czy my korzystamy ze zwolnienia, czy też nie. Inaczej sytuacja wygląda, gdy naszymi klientami są osoby fizyczne bądź podmioty niemające prawa do odliczenia podatku naliczonego. Tacy klienci w żaden sposób nie odzyskają zapłaconego w cenie podatku VAT. Zatem, gdy nie korzystamy ze zwolnienia, lecz jesteśmy czynnym podatnikiem, dla takich klientów realnie cena jest wyższa, gdyż muszą zapłacić cenę netto powiększoną o kwotę VAT.

W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów oraz importu usług okoliczność korzystania ze zwolnienia podmiotowego decyduje o prawie do odliczenia podatku, który musimy uiścić jako nabywca. Mimo korzystania ze zwolnienia podmiotowego, rozpoznając wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów bądź import usług, obliczamy i uiszczamy podatek VAT należny (poza przypadkami zastosowania zwolnienia przedmiotowego). Jednocześnie nie mamy prawa do odliczenia tego podatku. Natomiast będąc czynnym podatnikiem podatku VAT, co do zasady, mamy prawo odliczyć podatek, a tym samym faktycznie płacimy cenę netto za zakupiony towar czy usługę.

Zatem, w dużym uproszczeniu, warto zarejestrować się jako podatnik VAT czynny, gdy:

- dokonujemy dużo zakupów (mamy dużą kwotę podatku VAT naliczonego)

- dokonujemy sprzedaży opodatkowanej na zasadzie tzw. odwrotnego obciążenia bądź stawką VAT obniżoną (mamy małą kwotę podatku VAT należnego)

- rozpoznajemy dużo wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów bądź importu usług (mamy dużą kwotę podatku VAT należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów bądź importu usług)

- naszymi klientami są podmioty (osoby) mające prawa do odliczenia podatku VAT.

Joanna Kulpa

FABRYKA WNIOSKÓW