Obowiązki w podatku VAT przy świadczeniu usług na rzecz firmy z zagranicy

W przypadku, gdy usługi realizowane są na rzecz klienta zagranicznego, w pierwszej kolejności należy ustalić, na podstawie przepisów, miejsce świadczenia usług, które jest równoznaczne z ustaleniem terytorium kraju opodatkowania usługi. Ustalając miejsce świadczenia usług decydujący jest status klienta (czy jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT) oraz rodzaj świadczonej usługi. Jeżeli miejscem świadczenia usług jest terytorium Polski, wówczas świadczone usługi opodatkowujemy w taki sam sposób jak w przypadku świadczenia tych usług na rzecz klienta z Polski. Kiedy natomiast miejscem świadczenia usług jest terytorium innego kraju, wówczas świadczone usługi są opodatkowane na terytorium tego kraju (według obowiązujących tam zasad).

Co istotne, miejsce świadczenia usług ustalamy niezależnie czy jesteśmy zarejestrowani jako czynny podatnik VAT, czy też korzystamy ze zwolnienia podmiotowego (wartość sprzedaży do 200 000 zł).

Zgodnie z zasadą ogólną (wynikającą z art. 28b ustawy o VAT) miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym klient nabywający usługę posiada siedzibę działalności gospodarczej. Zasada ta ma zastosowanie, gdy:
-   klient jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT,
-   usługi nie są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej klienta, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej,
-   nie świadczymy usług związanych z nieruchomościami, usług transportu pasażerów, usług transportu towarów, usług wstępu, usług restauracyjnych, usług cateringowych, usług krótkoterminowego wynajmu środków transportu, usług turystyki.

Jednocześnie, niezależnie czy jesteśmy zarejestrowani jako czynny podatnik VAT, czy też korzystamy ze zwolnienia podmiotowego, gdy świadczymy usługi, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT (inne niż te, które w kraju siedziby klienta są zwolnione od podatku od wartości dodanej lub są opodatkowane stawką 0%) i klient posiada siedzibę w kraju UE, powinniśmy:
1. zarejestrować się jako podatnik VAT UE i posługiwać się numerem NIP z przedrostkiem PL (tzw. NIP unijnym)
2. składać tzw. informację podsumowującą.
Obowiązki te nie występują, gdy świadczymy usługi na rzecz firmy posiadającej siedzibę w kraju trzecim. Ponadto obowiązki te nie występują, gdy świadczymy usługi inne niż usługi, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT.

Okoliczność, że świadczone usługi są opodatkowane na terytorium innego kraju niż Polska nie jest jednoznaczne z tym, że usług tych nie dokumentujemy według polskich przepisów. Co do zasady, świadczenie usług na rzecz klienta będącego firmą powinno być udokumentowane polską fakturą oraz, gdy nie korzystamy ze zwolnienia podmiotowego, wykazane w pliku JPK_V7M bądź JPK_V7K.
Przy czym, wystawiając fakturę dokumentującą świadczenie usług, które nie podlegają opodatkowaniu na terytorium Polski nie wskazujemy stawki podatku oraz kwoty podatku bądź w przypadku korzystania ze zwolnienia podmiotowego skrótu ZW. Natomiast na fakturze powinny być umieszczone wyrazy odwrotne obciążenie (reverse chargé). Zaś, gdy składamy plik JPK_V7M bądź JPK_V7K w części deklaracyjnej w poz. 11 „dostawa towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju” wykazujemy realizowane usługi, dla których miejscem świadczenia jest obszar poza terytorium kraju (niezależnie od tego, na podstawie którego przepisu jest ustalone miejsce świadczenia usługi i niezależnie od tego, w jakim kraju klient ma siedzibę). Dodatkowo w poz. 12. „w tym świadczenie usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy” wpisujemy tylko wartość usług, które mamy obowiązek wykazać w informacji podsumowującej.

Przykładowo, jeśli świadczysz usługi IT na rzecz firmy (czyli podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT) posiadającej siedzibę za granicą:
1.   realizujesz usługę, do której ma zastosowanie art. 28b ustawy o VAT
2.   miejscem świadczenia usługi nie jest terytorium Polski lecz kraj siedziby klienta
3.   dokumentujesz wykonanie usługi według polskich przepisów (faktura oraz gdy nie korzystasz ze zwolnienia podmiotowego plik JPK_V7M bądź JPK_V7K), ale nie stosujesz polskich stawek VAT bądź polskich zwolnień z opodatkowania
4.   w kraju siedziby klienta nie dokonujesz żadnych czynności (klient rozlicza podatek na zasadzie tzw. reverse chargé)
5.   gdy klient posiada siedzibę w kraju UE
-   rejestrujesz się jako podatnik VAT UE i używasz przedrostka PL
-   składasz informację podsumowującą
6.   gdy klient posiada siedzibę w kraju trzecim
-   nie rejestrujesz się jako podatnik VAT UE i nie używasz przedrostka PL
-   nie składasz informacji podsumowującej.

Joanna Kulpa
FABRYKA WNIOSKÓW